Een brief van honderdzesenveertig jaar geleden

Bijna anderhalve eeuw geleden
Op 16 augustus 1864 schreef Johannes Kneppelhout (1814-1885) — velen beter bekend onder zijn pseudoniem Klikspaan [1] — vanuit Scheveningen aan de criticus Conrad Busken Huet (1826-1886) [2] te Bloemendaal, een brief.

Hoewel het Nederlands in die heden exact 146 jaar merkbaar — leesbaar — gewijzigd is, zal er in deze context niets voorkomen dat de lezer van begin eenentwintigste eeuw niet zal begrijpen.

Waarde Heer en Vriend,

Als ge wist, hoe ik dagelijks finantieel word aangerand, zoodat mijne correspondentie over het algemeen naar eene schermutseling begint te gelijken, zoudt gij het mij minder kwalijk nemen dan ge misschien nu doen zult, als ik u verklaar dat ik meen mij aan Uw voorslag omtrent de vrouw van Douwes Dekker [3] te moeten onttrekken. Ieder ongelukkige is het ondoenlijk bij te staan; dat zij diep beklag waard is geef ik toe; niet, dat men haar zou dienen te helpen, omdat gehuwd is met iemand die stijl heeft; zij valt dus voor mij in de categorie van die onoverzienbare reeks van ongelukkigen, die iemand spoedig zouden uitgekleed hebben, als men zich niet beperkte tot diegenen waartoe men in eenige betrekking staat hetgeen ik gelukkig tot den man in kwestie niet doe, zelfs in de verte niet.Ik moet voor de eerste maal in zee iets waartegen, hoe dikwijls hij 't vroeger ook gedaan hebbe, de sterkste man altijd een beetje opziet, zoodat ik hier maar afbreek, mij op genade overgevende aan het onaangename gevoel, hetwelk iedere teleurstelling veroorzaakt.

Steeds t.t. [4] J. Kneppelhout

__________

[1] Klikspaan schreef de nog steeds befaamde boek Studentypen (1841), Studenten en hun bijloop (1844) en Studentenleven (1844).

[2] Conrad Busket Huet is nog steeds bekend voor zijn standaardwerk in twee delen over de Nederlandse cultuur: Het land van Rembrandt (1882-1884).

[3] Eduard Douwes Dekker (1820-1887) is vooral bekend onder zijn schuilnaam Multatuli en diens roman Max Havelaar of de Koffij-veilingen der Nederlandse Handel-Maatschappy uit 1860.

[4] t.t. is heden ten dage alleen nog bekend bij degenen die zich intensief met de wat oudere letteren bezighouden. Het staat voor totus tuus oftewel geheel de (jo)uwe.

____________

Afbeeldingen

1. Johannes Kneppelhout.

2. Dominee-dichter Conrad Busket-Huet.