Op de twee eerste werkdagen in de week van 3 tot en met 9 oktober — op de avond van aandag 4 en dinsdag 5 oktober, tussen 22:0 uur en 22:35 uur — wordt in de programmareeks Am Abend vorgelesen van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur, de Novelle van Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) voorgelezen door de voor dit werk befaamde Gert Westphal (1920-2002), die tevens naam gemaakt had als acteur en regisseur. Het betreft dan ook een al wat oudere uitgave, maar wie de stem van Gert Westphal eenmaal heeft horen reciteren, zal die altijd herkennen. Hoewel er meer goede vertellers zijn in da taalgebied, is deze man ongetwijfeld de bekendste (geweest).
Goethe: Novelle
In 1828 is het verhaal met de titel Novelle voor het eerst uitgekomen. Dat was echter meer dan drie decennia nadat de auteur er voor het eerst aan heeft gewerkt: in 1797.
Als vorst Friedrich, die de scepter zwaait over een welvarende stad, uit jagen gaat, bezoekt zijn wederhelft, samen met haar jonker Honorio en een oom, haar stamslot dat in staat van verval verkeert.
Onderweg worden ze gewaar dat er tijdens een jaarmarkt in de stad brand is uitgebroken. De oom snelt richting stad, en Honorio komt in de situatie dat hij meent de heerseres in bescherming te moeten nemen tegen een gevaarlijk geachte tijger, die toebehoort aan de familie die op tal van verschillende jaarmarkten met dieren optreedt. De tijger is tengevolge van de brand uitgebroken. Jonker Honorio doodt het dier.Dan verschijnen vrouw en kind van de rondtrekkende attracties op het toneel en zij blijken verbijsterd over de dood van het dier. Dan komt ook hun leeuw er nog bij, die eveneens als gevolg van de brand is uitgebroken; het kind slaagt erin dat dier te kalmeren door middelvan muziek en zang.
Interpretatie
In zijn Novelle schildert Goethe de relatie van de mens tot de natuur en het landschap, de wildheid enerzijds en de menselijke hartstochten, die weliswaar in de natuur van de mens zijn verankerd, maar die tegelijkertijd heel dikwijls een adequte verhouding tot de natuur van het milieu in de weg staan.
Exegetisch kunnen we onder meer stellen dat de slotscène van het verhaal een vorm van verzoening presenteert tussen de mens enerzijds en de natuur aan de andere kant, met behulp van de kunst. Dit is tevens een wens van deze grote Duitse Dichterfürst, die op dat punt tot op de huidige dag navolgers vindt.
____________
Afbeeldingen
1. Centraal deel van het voorplat van een Nederlandse editie — die van Wereldbibliotheek, Amsterdam — uit 1948, met illustraties, vervaardigd als houtsneden door
2. De vorstin en Honorio onderweg.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten