donderdag 17 november 2011

Joost van den Vondel: werd 17 november geboren

Het is inmiddels even geleden ─ 't was in het jaar 1587 ─ dat één der grootste Nederlandse dichters, genaamd Joost van den Vondel, te Keulen werd geboren. De man, die eveneens middenstander was, is op 5 februari 1679 overleden. Hij heeft een enorm oeuvre nagelaten, waarvan Gysbrecht van Aemstel ongetwijfeld nog steeds de grootste bekendheid geniet, al zal dat meer en meer slechts qua titel zijn en niet qua inhoud.
In mijn gymnasiumtijd heb ik, voor het vak Nederlands, de Rey van Clarissen ─ "O Kerstnacht schoner dan de dagen...." ─ daaruit voorgedragen, doch ook toen ─ en dat is inmiddels prehistorie want een halve eeuw geleden ─ werd er tegen dergelijke literaire uitingen voornamelijk aangekeken als een middel om schoolkinderen onnodig te belasten met zinloze zaken, zoals bijna allen, die ik me uit die jaren herinner, dat ook vonden van het meesterwerk uit de negentiende eeuwse Nederlandse letteren: Camera obscura uit 1839 van Hildebrand (Nicolaas Beets: 1814-1903).

Toch is er in de tweede helft van de twintigste eeuw nog flink wat over Vondel gepubliceerd, onder meer in reeksen die (mede) ten behoeve van het onderwijs in de Nederlandse letteren werden gepubliceerd, zoals Literaire verkenningen, een serie van uitgever A.W. Sijthoff te Leiden.
In 1970 is in die reeks uitgekomen, geschreven door Cath. Ypes, Met Vondel van de Rode Zee naar de Chinese Muur ─ Reien uit zijn toneelwerk. Een jaar eerder was in dezelfde serie een deel, geschreven door L. Rens, verschenen met de titel O zoete vrijheid! ─ Vondel als strijder voor vrijheid en vrede.
Prof. B.H. Molkenboer zag in Vondel een man met een christelijke boodschap, getuige zijn bijdrage in een reeks getuigen van Christus. Deze geleerde uit de orde der Dominicanen had reeds in 1913 bij Paul Brand een bundel Vondelschetsen in het licht gegeven: uitgekomen in de Witte Bibliotheek.
Vondels Spelen zijn onder meer in de Nederlandsche Bibliotheek van de Maatschappij voor Goede en Goekope Lectuur te Amsterdam uitgegeven, aangevuld met een bundel Kultuurbeschouwende inleiding tot Vondels spelen. De belangrijkste van diens spelen zijn eveneens in een tweedelige Elsevier-reeks uitgekomen, onder meer met een donkerbruine leren rug.
Naar aanleiding van de driehonderste sterdag van Vondel in 1979 hebben de uitgevers Martinus Nijhoff, Tjeenk Willink en Noorduijn een bundel artikelen uitgegeven onder de titel Visies op VONDEL na 300 jaar Twee decennia later kocht ik dat fraai staaltje uitgeefkunst in een de tand des tijds trotserende paperback voor een rijksdaalder bij de bekendste dumpboekwinkel van de Nederlanden.  

Geen opmerkingen: