De terugkeer van het Winterboek — eind 2009

De tijd van toen
Tot geruime tijd na de Tweede Wereldoorlog waren er in Nederland in ieder geval twee uitgeverijen die ieder jaar opnieuw een zogeheten Winterboek hebben gepubliceerd. De meest markante en blijvend in herinnering gebleven zijn de edities van Uitgeversmaatschappij Wereldbibliotheek Vereniging in Amsterdam — de Maatschappij voor Goede en Goedkope Lectuur — enerzijds en aan de andere kant was het de Geïllustreerde Pers, eveneens gevestigd in de hoofdstad, die het Margriet Winterboek op de markt bracht.

Hoewel er tussen beide uitgeverijen basale verschillen bestonden — Wereldbibliotheek was geschoeid op sociaal-democratische, de Geïllustreerde Pers daarentegen was van katholieken huize. In de verschillende versies van die — altijd in gebonden vorm gepubliceerde — Winterboeken was een grote variëteit aan bijdragen te vinden: verhalen en versjes, anekdoten en tekeningen, raadsels en humoristische bijdragen. In de WB-editie werd doorgaans tevens aandacht besteed aan een figuur uit de wereld van de kunsten met onder meer speciaal voor die uitgave vervaardigde tekeningen, schilderijen, foto's en zo meer.

Hedendaagse versie

Nieuw Amsterdam Uitgevers — ook alweer gevestigd in de Amstelstad — treedt anno 2009 in de voetsporen van de hierboven genoemde boekenmakers, zij het in een ietwat minder geschakeerde vorm. De uitgave is voorzien van een andere benaming — De Wintercollectie, en daarnaast bestaat de inhoud uitsluitend uit tien verhalen van evenzovele Nederlandse auteurs, die allen bij Nieuw Amsterdam publiceren. Verder hebben zij gemeen dat zij allen na de Tweede Wereldoorlog zijn geboren. Onder hen treffen we gevestigde namen aan, maar gelukkig eveneens enkele schrijvers, die nog niet echt een oeuvre op hun naam hebben staan.

De oudste van hen is Hans Münstermann (*1947) — docent aan de toneelacademie in Maastricht —, de jongste is Anke Scheeren (*1982), die biologische psychologie studeerde aan de Universiteit van Maastricht. Negen van de genoemden zijn nog in leven, Adriaan Jaeggi (*1963) daarentegen, columnist en romancier, overleed in 2008.

Alle verhalen zijn eerder verschenen, hetzij als onderdeel van een roman, als verhaal in een verzamelbundel van één auteur of van een groep, dan wel in een tijdschrift, variërend van Elegance tot Hollands Maandblad.

Hartje winter

Hoewel tal van lezers en anderen niet hebben verwacht dat we in de maanden december en januari met zulke intense winterdagen zouden worden opgezadeld, aangezien men in het achterhoofd de gedachte heeft dat we, wellicht langzaam maar in ieder geval heel zeker, in de richting van warme(re) winter zouden opstoten. Het weertype van dit moment zal dan ook bij een enkeling de gedachte hebben doen postvatten dat het met die opwarming van de aarde net zo'n vaart zal lopen. Dat dezen zich ernstig vergissen, mag dan een feit zijn, het zal niet gemakkelijk vallen ze van hun misvatting te overtuigen. Misschien dat het lezen van de juiste artikelen en boeken ze op andere gedachten zal brengen, althans als ze zich nog niet compleet hebben vastgebeten in het vooroordeel van hun wensdenken.

In ieder geval hebben de mensen met de juiste inschatting en degenen die een open oor hebben voor de feiten, alsmede allen die graag lezen, nu de mogelijkheid zich een beetje te verdiepen in het gevoel dat enkele generaties geleden veel meer was verspreid: men kon terugvallen op de inhoud van het Winterboek, en nu — ondanks alle veranderingen als televisie en elektronica in tal van andere gedaanten — op de inhoud van een — de onderhavige Wintercollectie.

__________

De Wintercollectie 2009 — Goenoeglijke verhalen voor de donkere dagen. Bijdragen van Gerard van Emmerik, Adriaan Jaeggi, Geert van der Kolk, Hans Münstermann, Rascha Peper, Ton Rozenman, Anke Scheeren, Henk Spaan, Eva Maria Staal, Thomas Verbogt.

144 pagina's, paperback; Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 2009. ISBN 978-90-468-0463-6. Prijs € 5,—.