BBC Four-tv: Het enigma Terence Rattigan wordt onderzocht door Benedict Cumberbatch

Benedict Cumberbatch in
een Sherlock-aflevering.

Onderzoek en verfilming
Op donderdag 28 juli presenteert BBC Four-tv ongeveer drie uur over en van de Engelse dramaturg Terence Rattigan (1911-1977). Het eerste uur daarvan is gereserveerd voor het programma The Rattigan Enigma: Benedict Cumberbatch on Terence Rattigan. Nu er sprake is van een enigma moet daar iemand bij die speurzin en succes met zijn speuren heeft; wellicht is daarom de keuze gevallen op Benedict Cumberbatch [1], maar misschien is de man zelf wel gefascineerd door de auteur en diens stukken.

De Engelse toneelschrijver
Terence Rattigan.
Foto van Allen Warren.

Zelf was ik direct gegrepen door de grote dramatische zeggingskracht ─ die vanzelfsprekend mede te danken was aan de regisseurs Delbert May, John Gay en John Michael Hayes ─ toen ik de film uit 1958 van de twee eenakters met de gezamenlijke titel Separate Tables uit 1954 heb gezien met Rita Hayworth, David Niven en Deborah Kerr, Burt Lancaster, Wendy Hiller en Glads Cooper, alsmede enkele anderen. [2]
Die belangstelling werd alleen maar verder aangewakkerd toen ik een tv-versie in de jaren zestig heb gezien van diens stuk The Winslow Boy uit 1946.

Terrence Rattigan
Als zoon van een diplomaat was Terence Mervyn Rattigan zelf ook bestemd voor de diplomatieke dienst. Na zijn opleiding in Harrow en aan het Oxfordse Trinity College besloot hij echter een carrière als toneelschrijver te starten, en daarmee had hij veel succes en tevens flink wat kritiek. French Without Tears was het eerste stuk dat in 1936 van hem in het Londense West End werd opgevoerd.
The Winslow Boy gaat over een marinekadet die wordt beschuldigd van diefstal, en door zijn vader tot het uiterste wordt verdedigd.
In de stukken van Rattigan komt een heel breed spectrum aan maatschappelijke kwesties aan de orde; critici hebben zich echter onder meer beklaagd over het feit dat alle figuren in die stukken mensen uit de (hogere) middenklasse zijn, waardoor Rattigan onder meer het epitheton kitchensink dramatist kreeg opgeplakt.

Verfilming van After the dance
Het toneelstuk Ross is in 1960 verschenen en behandelt het leven van Thomas Edward Lawrence (1888-1935), beter bekend als Lawrence of Arabia. In 1977 werd Cause célèbre opgevoerd, over een actuele moorzaak in die periode.
After the dance is een komedie uit 1939. Dat stuk is te zien in aansluiting op de 'enigma-film' over de auteur. Tussen 23:00 uur en 00:55 uur zendt BBC Four die toneelverfilming uit. Aangezien het op BBC Four geschiedt is het zeer wel mogelijk dat er zich binnen afzienbare tijd herhalingen zullen aandienen.

[1] Benedict Cumberbatch is de nieuwe Sherlock Holmes in een recente reeks, waarin de essentiala die de charme van de oude Holmes/Watson-verhalen kenmerkte, is vervangen door zeer eiegntijdse elektronica en een extreem tempo.

[2] Vivien Leigh was voorzien voor de vrouwelijke rol die Rita Hayworth heeft ingevuld. Zij zag van die rol af omdat haar echtgenoot Laurence Olivier afzag van de hem aangedragen regie.