Dickens' Little Dorrit bij NCRV op Nederland 2

Van armoede naar rijkdom

Vanaf maandag 14 december zal de NCRV via Nederland 2 het veertiendelige kostuumdrama Little Dorrit van Charles Dickens (1812-1870) uitzenden. De roman is geschreven in de jaren 1855/57 en in laatsgenoemd jaar als boek verschenen. In de Nederlandse versie die bij de Gebroeders Graauw, Amsterdam — Soerabaja, is uitgekomen, is de naam Dorrit veranderd in Dora. De vertaling is gerealiseerd door C.M. Mensingh; het bijna 500 pagina's tellende boek op groot romanformaat met twee kolommen druks, is voorzien van 58 houtgravures 'naar teekeningen van J.C. Mahoney'.

De roman is opgesplitst in twee delen: het eerste telt zesendertig hoofdstukken, het tweede vierendertig. Qua titels van die delen is er een duidelijke tegenstelling: Armoede, respectievelijk Rijkdom. Dat kan in de loop van veertien delen — elk van drie kwartier — nog tot flink wat dramatische situaties leiden. Scenarioschrijver Andrew Davies is van mening dat Little Dorrit als hoofdthema heeft de wijze waarop mensen uit alle lagen van de bevolking omgaan met rijkdom en armoede. Parallellen naar onze tijd — en niet alleen maar in het land van Dickens en van de NCRV — dringen zich vanzelfsprekend aan ons op.

Tom Courtenay en Emma Pierson — de laatste als Dorrit — vertolken de belangrijkste rollen in dit kostuumdrama.

Maandag wordt Little Dorrit uitgezonden tussen 17:35 uur en 18:20 uur.

__________

Afbeelding: Tekening uit de Nederlandse vertaling die is verschenen bij uitgeverij Gebroeders Graauw: "De toeschouwster stond met de hand op haar borst naar het meisje te kijken."

Tess of the d'Urbervilles — vierdelige verfilming vanaf maandagavond bij de NCRV op Nederland 2

Lonken naar een erfenis
Op maandag 25 mei, tegen 21:00 uur in de avond, start de NCRV via Nederland 2 met de eerste aflevering van een vierdelige dramaserie die is gerealiseerd op basis van de roman Tess of d'Urbervilles uit 1891 van de Engelse auteur Thomas Hardy (1840-1928). Een eerdere poging tot omzetting van dit boek in bewegende beelden werd in 1979 gerealiseerd door Roman Polanski, die voor de rol van Tess zijn oog had laten vallen op Nastassja Kinski.
Thomas Hardy heeft in zijn relatief lange leven veel gepubliceerd, onder meer veertien romans. Hij schreef er welisaar nog één, maar de eerste — The Poor Man and the Lady uit 1868 — bleef onuitgegeven.

Andere Tess dan toen
De rol van Tess wordt in deze in totaal zo'n vier uur durende versie van David Blair — die daarmee meer en detail heeft kunnen gaan dan Polanski indertijd — gespeeld door Gemma Arterton, die de laatste jaren al aardig in beeld is gekomen, onder meer als wat dan Bond-girl wordt genoemd. Ze zal een tegenpool blijken te zijn van de indertijd uitermate stralend — volgens sommigen zelfs ietwat te stralend — overkomende Nastassja Kinksi drie decennia geleden.

Synoptisch
Als de jonge vrouw Tess Durbeyfield aan de weet is gekomen dat te gelegener tijd bij de familie d'Urbervilles iets te halen valt, besluit ze de contacten met die mensen te intensiveren, in de hoop dat ze op die manier ooit aanspraak zal kunnen maken op het familiefortuin.

Al Pacino is Shylock in Shakespeare's The Merchant of Venice in Michael Radfords verfilming uit 2004

Verfilmd kostuumdrama
De Britse televisiezender BBC Two stuurt in de nacht van zaterdag 6 op zondag 7 december — tussen 00:30 en 02:20 uur — een verfilming van William Shakespeare's drama The Merchant of Venice op alle welwillende kijkers, overal ter wereld, af. Het betreft een rolprent uit 2004 van Michael Radford (geboren 1946) met de Amerikaans-joodse filmacteur Al Pacino in de rol van de woekeraar Shylock.


Bij het lezen van de mededeling dat deze acteur die rol voor het witte doek — toch nog wel even iets anders dan op de planken — op zich zou nemen, had ik flink wat twijfels, gezien de manier waarop Al Pacino de mij tot dan toe bekende filmrollen had ingevuld: met niet zelden een teveel aan dramatiek. Volgens kenners heeft de man zich in deze film echter zodanig gegeven dat men Shylock als zijn beste rol beschouwt. En dat maakt het verlangen naar het zien van (weer) een rolprent van Michael Radford alleen maar groter. Bovendien is die regisseur in staat om zich in de door Shakespeare in zijn meest problematische toneelstuk gecreëerde situaties te verplaatsen.
Naast Al Pacino komen we andere bekendheden van het witte doek tegen: Jeremy Irons als de koopman Antonio die door de joodse woekeraar Sylock op de hielen wordt gezeten omdat deze inmiddels recht zegt te hebben op het vlees van de koopman. In verdere rollen spelen Joseph Fiennes, Lynn Collins en Mackenzie Crook.

Anders regisseren
Het is niet voor elk drama van William Shakespeare even gemakkelijk om de juiste 'entourage' in de meest ruime zin te creëren waardoor het gebeuren in een verfilmde versie aanvaardbaar in de zin van even-geloofwaardig-als-op-de planken wordt. Daar moet niet alleen goed over worden nagedacht, maar tevens tijdens het voortschrijdende proces steeds opnieuw kritisch naar worden gekeken. Anders gezegd: dat vergt een geheel eigen, aangepaste regiestijl. Michael Radford heeft in zijn carrière als filmmaker laten zien dat het grote werk met gevoel voor details aan hem wel degelijk is toevertrouwd en dat maakt het lonend om laat op te blijven.
____________
Afbeeldingen
1. Al Pacino met regisseur Michael Radford op de set van The Merchant of Venice van Sony Pictures Classics.
2. William Shakespeare. (National Portrait Gallery, London.)

Vijfdelig kostuumdrama Cranford nu op België Eén

De verleden jaar in Groot Brittannië acht miljoen kijkers genererende BBC-serie Cranford — waarover u meer informatie kunt vinden in een artikel van zaterdag 21 juni op deze site — werd in de zomer van dit jaar door de NCRV uitgezonden. Het estafettestaafje wordt hedenavond vanaf 21:55 uur overgenomen door de Nederlandstalige Belgische televisiezender EEN, die het fraaie kostuumdrama op vijf zaterdagen achtereen zal uitzenden. Voor degenen, die in de zomer een aflevering hebben gemist of die er geen bezwaar tegen hebben goedgemaakt drama binnen een half jaar opnieuw te zien, kunnen vanaf deze laatste zaterdag in november op bovengenoemde zender terecht.

Spielberg-speelfilm War of the Worlds uit 2005 naar de roman van H.G. Wells zondagavond via BBC

Invasie van Mars
Zondag 27 juli heeft BBC 1 de science fiction-film War of the Worlds op de rol staan, die werd geregisseerd door Steven Spielberg, en in 2005 in omloop werd gebracht. Deze recente rolprent is — evenals de beide andere versies: één uit 1953 en een andere eveneens uit 2005 — gebaseerd op de roman van de Engelse auteur Herbert George Wells (1866-1946) uit 1898. Het boek heeft nimmer over belangstelling te klagen gehad, maar pas toen Orson Welles op 30 oktober 1938 in de VS een gedramatiseerde versie van het H.G.Wells-verhaal als hoorspel heeft uitgezonden — dat zo realistisch overkwam dat miljoenen luisteraars meenden dat het een reportage was en New Jersey werkelijk door Marswezens was aangevallen —, is het boek uit de wereldliteratuur niet meer weg te denken.
Welles deed hetzelfde als zijn bijna-naamgenoot veertig jaar tevoren op papier had gedaan. Deze leefde in die tijd in het Engelse Woking, en in zijn boek beschrijft hij de invasie van die plaats door Marswezens, die het op de eigen planeet niet langer konden uithouden als gevolg van relatief snelle temperatuurdaling en deswege een heenkomen moesten zoeken in warmere oorden.
Tijdens de voorbereidingen voor The War of the Worlds heeft Wells zijn plannen op papier gezet en daarin staat dat hij Woking helemaal met de grond gelijk maakt en zijn buren op een vreselijke en uitzinnige wijze laat omkomen. waarna de invasie van de Martianen, via Richmond en Kingston, richting Londen wordt voortgezet. Daar is South Kensington het toneel van de verschrikkelijkste gruwelen.
Het verhaal drijft min of meer op de expliciete tegenstelling tussen het kleinburgerlijk handelen van de mens en de verbijsterende destructiviteit van de Marswezens. Deze hebben een rond lichaam met een diameter van goed 1.20 meter, waarin een enorm brein huist. Ze leven door de inname van vers bloed van andersoortige wezens: voornamelijk mensen. Voordat ze zelf slachtoffer kunnen worden van eventuele bacteriën, vernietigen zij het land.
In de film van Spielberg is de handeling van het boek — evenals in het hoorspel van Orson Welles en in de eerste filmversie van 1953 — verplaatst naar New Jersey. Naast de atijd aalgladde Tom Cruise als protagonist — die niet anders kan dan heldenrollen invullen — spelen Tim Robbins, Justin Chatwin en Dakota Fanning hoofdrollen.
Overigens werd, eveneens in 2005, nog een Amerikaanse verfilming van de roman in kwestie gerealiseerd door Timothy Hines, voor een onafhankelijke maatschappij. Daarin speelt de handeling zich — in tegenstelling tot de andere, geactualiseerde en naar de VS verplaatste, gebeurtenissen — zich gewoon af in het Engeland aan het begin van de twintigste eeuw.
Zie tevens de Wikipedia-bijdrage, voor meer interessante gegevens en illustraties bij het verhaal en de plaats van handeling in het oorspronkelijke boek.

Afbeeldingen
1. Nederlandse pocket-editie omstreeks 1960 van de roman van H.G. Wells, vertaald door B. Canter, verschenen in de Mimosa Reeks van Uitgeverij Leiter-Nypels te Maastricht.
2. De schrijver van het boek The War of the Worlds, H. G. Wells.
3. Illustratie op de voorzijde van de dvd-uitgave van de film uit 2005.

Mrs. Gaskells succesroman Cranford als vijfdelige BBC-serie vanaf maandag 23 juni op NCRV-televisie

Vijf maal een uur
Acht miljoen kijkers heeft de BBC verleden jaar voor elk van de vijf afleveringen van de in beelden overgezette roman Cranford uit de jaren 1851-53 van Elisabeth Gaskell (1810-1865) getrokken. Tal van bekende figuren uit de wereld van film, toneel en televisie hebben een rol in deze productie op zich genomen. En bij de afdeling Drama van Auntie BBC moest men wel iets verzinnen om het aandachtige kijkerspubliek dat men in de loop der tijd heeft kunnen boeien met gedramatiseerde uitvoeringen van de romans van Jane Austen (1775-1817). En dat daar relatief snel een einde aan zou komen, was duidelijk voor ieder die beseft dat die schrijfster zelf zes romans heeft geschreven en er nog een zevende aan haar wordt toegedicht — getiteld Sanditon.
Onze Nederlandse zendgemachtigde NCRV heeft de BBC-productie Cranford nu gekocht en zal deze vanaf maandag 23 juni, in vijf ondertitelde afleveringen van een uur, aan het Nederlandse en vanzelfsprekend aan het Vlaamse televisiepubliek aanbieden. De uitzending van maandag begint om 20:55 uur. De andere vier delen staan gepland voor de vier volgende maandagen.

Het verhaal
De roman Cranford is in 1853 voor het eerst gepubliceerd, maar werd tussen 1851 en 1853 in afleveringen gepubliceerd in het tijdschrift Household Words.
De geschiedenis bestaat uit zestien hoofdstukken, welke in essentie aaneengeschakelde schetsen zijn van het leven van enkele dames in een rustig plattelandsdorp tijdens de jaren dertig van de negentiende eeuw. Model voor de entourage stond Knutsford in het Chesire, waar Elisabeth Gaskell haar jeugd heeft doorgebracht. Centraal in al die gebeurtenissen staan de beide zussen Deborah en de zoveel vriendelijkere Matty Jenkins, dochters van de voormalige rector. Heel dramatisch zijn enkele gebeurtenissen die het leven in de dorpsgemeenschap boven de sfeer van alledag uittillen, zoals de dood van de geweldige Captain Brown, die door een trein werd overreden toen hij een kind het leven redde. Ook de hoogoplopende spanningen die ontstaan als gevolg van de drukke praatjes omtrent een inbreker, die het op de huizen van de dorpsbewoners zou hebben gemunt. En voorts zorgt het verrassende huwelijk van de weduwe Glenmire met de ordinaire Mister Hoggins, de dorpsarts. De gemoederen in de dorpsgemeenschap worden overigens ook danig in beroering gebracht door perikelen bij de bank, waardoor Matty Jenkyns helemaal aan de grond raakt, maar nog net op tijd voor een totale 'ondergang' wordt behoed door de fortuinlijke terugkeer uit India van haar lang geleden verloren broer Peter.
Het feit dat Cranford tot op de huidige dag een geliefd boek is gebleven, ligt echter vooral in de amusante beschrijving van de, nu ouderwets lijkende zeden en gewoonten van de verschillende mensen — veelal van middelbare leeftijd — die door het noodlot toch aan elkaar verbonden zijn en blijven. Het is de trefzekere pen van Elisabeth Gaskell die er onder de streep zelf voor heeft gezorgd dat al die opgeroepen beelden voor ruim voldoende prikkeling hebben gezorgd bij degenen, die het dure project hebben aangedurfd en daarmee opnieuw een mijlpaal hebben geplaatst in de geschiedenis van het Engelse kostuumdrama dat Auntie BBC via de beeldbuis tot miljoenen kijkers, verspreid over het ondermaanse, laat komen. In het geval van deze ondertitelde versie heeft de NCRV daartoe bijgedragen met doorzettingsvermogen en enige pecunia.
____________
Afbeeldingen
1. Titel'schild' in het geornamenteerde voorplat van de geïllustreerde versie van Cranford zoals uitgegeven door The Walter Scott Publishing Co., Ltd., te London and Newcastle-on-Tyne (alsmede New York), zonder jaartal.
2. Elisabeth Gaskell, de schrijfster van Cranford.
3. Miss Jessie speelt piano. Frontispice tegenover de titelpagina van de onder 1. beschreven editie van Cranford.
4. De onverwachte terugkeer uit Indaia van de verloren gewaande broer Peter.
5. Tekeningetje op de laatste tekstpagina van Elisabet Gaskells roman Cranford.

Sense and Sensibility thans eveneens als BBC-dvd

Nu heden, zondag 20 januari, tussen 18:05 uur en 19:05 uur de derde en laatste aflevering van het prachtige kostuumdrama Sense and Sensibility, naar de gelijknamige roman van Jane Austen, zal worden uitgezonden in herhaling — deze aflevering sloot verleden zondag de reeks reeds af — is het voor de liefhebbers wellicht goed te weten dat vanaf dat moment de dvd-versie van de BBC beschikbaar gekomen is. Want wat hebben de makers weer iets fraais gecreëerd. Nu is dat per defintie totaal niet verbazingwekkend, en vooral als men zich realiseert dat juist in de Angelsaksische landen zich de grootmeesters van het kostuumdrama voor televisie bevinden. Eerdere Jane Austen-verfilmingen hebben dat bewezen, en de uitingen van deze bijzondere kunst hebben zich niet beperkt tot deze schrijfster. Romans van Charles Dickens, toneelstukken van Oscar Wilde en tevens van diverse andere grootheden uit de Engelstalige literatuur zijn in de laatste decennia met regelmaat op de kijkbuis verschenen en hebben daarbij gezorgd voor positief vermaak op hoog niveau, waardoor het gebeuren niet alleen heeft gezorgd voor vermaak, doch tevens voor overwegingen, welke al te zelden aan bod komen bij de zoveelste aflevering van een of ander oppervlakkig gerealiseerd televisiedrama op basis van één of ander niemendalletje.
____________
Afbeeldingen
1. Jane Austen omstreeks 1810. Het enige bekende portret van de schrijfster.
2. Titelpagina van de tweedelige editie van Sense and sensibility uit 1833, met daarop de naam van de auteur: Miss Austen, met een verwijzing naar eerder werk.