Hedenochtend vond ik tussen de afgedankte boeken in Antiquariaat Isis te Groningen, voor de somma van vijftig eurocent, een gebonden uitgave van de zevende druk, uit 1886, van De
Dichtwerken van Petrus Augustus de Génestet (1829-1861). Hoe die band eruit ziet, kunt u verifiëren op onze zustersite Tempel van de Humor, waar we vandaag het voorplat van die bewuste uitgave hebben afgebeeld, benevens losse kanttekeningen met een voorbeeld van zijn Leekedichtjens uit 1860.Op de website van de Koninklijke Bibliotheek zagen we echter een andere, geheel linnen, blauwe linnen band afgebeeld, eveneens van de zevende druk uit 1886, die bij ons het vermoeden doet postvatten dat het een iets luxere uitgave betreft. Doch daarom niet getreurd: afbeelden voor u kunnen we die editie in het kader van deze regels wel.
Poëtische associatie
Bij het doorbladeren van De Génestets Dichtwerken viel ons oog op het laatste van de serie Leekedichtjes, dat de titel Gij en wij draagt, en direct trokken in mijn 'blikveld' voorbij de
protagonisten uit de diepzinnig-humoristische serie Herenleed — een programma van weemoed en verlangen, inmiddels ruim drie decennia geleden gestart op onze beeldbuis. In een van de scènes zegt het verwaten heerschap tegen het zich net niet consequent als onderdanig ventje gedragende van de twee: "Want ik ben ik, maar u, dat is slechts gij en wij, da's niet zo veel, hè?"De Génestet ziet die Gij en Wij echter op geheel een andere manier, die we u hier evenmin willen onthouden:
CXIV
GIJ EN WIJ
Naar uw eng, fantastisch Hemelpoortje
Strumpelt gij op 't afgebakend pad,
En uw reisweg schijnt u woord voor woordje
Uitgeschreven op een heilig blad.
Op des Geestes breede, diepe stroomen
Drijven, zwerven, zoeken, lijden wij;
Nachten dalen, hooge waatren komen....
En — we zijn zo rustig niet als gij!
Toch vooruit steeds streven wij en staren.
Als Columbus, 't hoofd omhoog gericht,
Reizen we op de wentelende baren,
In 't geloof dat ginds een wereld ligt!
Visionair?
Erg waarschijnlijk is het niet, aangezien De Génestet zeker op een iets andere, gindse wereld heeft gedoeld dan wij ons de laatste jaren vaag en met tegenzin beginnen voor te stellen nu steeds meer bekend wordt dat de mensheid in diverse delen van de wereld zal moeten reizen op wentelende baren doordat de zeespiegel stijgt. En zoiets vereist ongetwijfeld dat wij vooruit steeds streven, aangezien men anders zal drijven, zwerven, zoeken, lijden.
____________
Afbeeldingen
1. Petrus Augustus de Génestet, waarschijnlijk geschilderd omstreeks 1870 door J.G. Schwartze (1814-1874); er zijn echter ook stemmen die beweren dat diens dochter Thérèse Schwartze (1851-1918) dit portret heeft vervaardigd.
2. Voorplat van de blauwe uitgave in heel linnen van De Dichtwerken van P.A. de Génestet, zevende druk 1886, verschenen bij "Elsevier", toen nog te Rotterdam.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten